”Once to be realised”: Έξι συναντήσεις με τα αταξινόμητα αρχεία έργων του Γιάννη Χρήστου σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού

Ο Μιχαήλ Μαρμαρινός και έξι συνθέτες του σύγχρονου μουσικού θεάτρου συναντιούνται με τα μη ταξινομημένα αρχεία έργων του Γιάννη Χρήστου σε μια παράσταση που μοιάζει με αρχαίο δράμα αλλά και με κοινωνικό γλυπτό. Η δράση έχει ως σημείο αφετηρίας το Πάντειο Πανεπιστήμιο, περνά από την υπόγεια διάβαση της Λεωφ. Συγγρού και καταλήγει στο κτίριο της Στέγης.

Διεθνώς αναγνωρισμένος και ως Jani Christou, o Γιάννης Χρήστου θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες μουσικούς της πρωτοπορίας του 20ου αιώνα. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του, δημιούργησε σχεδόν 130 προσχέδια για συνθέσεις που θα ολοκλήρωνε αργότερα. Κατάφερε να επεξεργαστεί μόνο μερικά από αυτά πριν από τον πρόωρο θάνατό του σε τροχαίο δυστύχημα, το 1970, στα 44α γενέθλιά του. Τα περισσότερα από εκείνα τα οραματιστικά προσχέδια δεν υλοποιήθηκαν ποτέ μέσα σε αυτά τα 50 χρόνια από τον θάνατό του και μόλις τώρα θα αποτελέσουν τη βάση ενός νέου, μουσικού θεατρικού έργου.

Μαζί με τον σκηνοθέτη Μιχαήλ Μαρμαρινό, έξι συνθέτες, από τους πιο διακεκριμένους δημιουργούς του σύγχρονου μουσικού θεάτρου, θα αναμετρηθούν με τα σχέδια του Χρήστου από τις 15 έως 17 Απριλίου στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης στο ”Once to be realized”. Τα συναντούν μέσα από τη δική τους μουσική γλώσσα, τα εξερευνούν, αφήνουν τους εαυτούς τους να εμπνευστούν και δουλεύουν μέσα από αυτά. Το αποτέλεσμα είναι ένα μουσικό θέατρο που μοιάζει τόσο με αρχαϊκό δράμα όσο και με κοινωνικό γλυπτό. Μαζί με τους Beat Furrer, Barblina Meierhans, Olga Neuwirth, Younghi Pagh-Paan, Samir Odeh-Tamimi και Christian Wolff.

H διεθνής συμπαραγωγή της Στέγης έχει ήδη παρουσιαστεί στην Μπιενάλε Μονάχου και τη Γερμανική Όπερα του Βερολίνου και κάνει τώρα πρεμιέρα στην Ελλάδα. Μια γυναίκα ντυμένη στα μαύρα, ένα ηχητικό συνεχές που διακόπτεται από μια έκρηξη, πλήθη που ορμούν στη σκηνή, φωτεινοί σηματοδότες, το εκκωφαντικό τραγούδι των τζιτζικιών στη Χίο μέσα στη μεσημεριανή ζέστη, η ερμηνεία εντός μουσικών συνόλων σαν να είναι κώδικας κοινωνικών αστερισμών, η επίκληση στο μεταφυσικό άλλο, η σύνθεση ως μια προσπάθεια διάρρηξης της μουσικής σύνταξης ή ακόμη και ως «ελαφρά πίεση στο όριο του νοήματος»: Ο κόσμος του Έλληνα συνθέτη Γιάννη Χρήστου αποτελείται από λαβυρινθικές διακλαδώσεις στον πλούτο των υποδηλωτικών εικόνων και σχεδίων του.

© Thomas Aurin

Παραβιάζει το καθαρά μουσικό ενσωματώνοντας τη σκηνή, το κείμενο και την εικόνα, ενώ ταυτόχρονα απομακρύνεται από τα πεδία της τέχνης και βλέπει πολιτικά και κοινωνικά στοιχεία ως υλικά σύνθεσης, δημιουργεί παραστάσεις σε απτά τοπία και πολιτισμικούς χώρους. Και τελικά παραμένει ένα προφητικό σχέδιο, ΠΡΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ.

Λίγα λόγια για τον Μιχαήλ Μαρμαρινό

Ο Μιχαήλ Μαρμαρινός γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε νευροβιολογία, θέατρο και σκηνοθεσία θεάτρου.

Τη σεζόν 1983-84 ίδρυσε τη θεατρική ομάδα «Διπλούς έρως», η οποία αργότερα μετονομάστηκε σε Theseum Ensemble και έτυχε αναγνώρισης στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο. Έκτοτε, και σε διάστημα 30 ετών, πολλές παραστάσεις δημιουργήθηκαν και παρουσιάστηκαν, μεταξύ άλλων, στο Εθνικό Θέατρο στην Αθήνα, στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος στη Θεσσαλονίκη, στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, στη Volksbühne στη Rosa-Luxemburg-Platz του Βερολίνου, στο Tumanishvili Teater στην Τιφλίδα της Γεωργίας, στο Wrocławski Teatr Współczesny στο Βρότσλαβ της Πολωνίας, αλλά και στην Comédie-Française του Παρισιού.

Εργάστηκε επίσης ως σκηνοθέτης ή υπήρξε προσκεκλημένος σε φεστιβάλ διαφόρων χωρών: Αυστρία, Βέλγιο, Βενεζουέλα, Γαλλία, Γερμανία, Γεωργία, Ελβετία, Ιαπωνία, Ισπανία, Κίνα, Νότια Κορέα, Ολλανδία, Πολωνία, Ρωσία και Σερβία. Επιπλέον, έχει παίξει σε πολλές θεατρικές παραστάσεις και ταινίες. Ο Μιχαήλ Μαρμαρινός συνεργάστηκε σε διεθνείς συμπαραγωγές με τον Albrecht Hirche, τον Heiner Goebbels, τους Rimini Protokoll, τη VeenFabriek της Ολλανδίας, τον Paul Koek, όπως και με το θέατρο ΝΟ της Ιαπωνίας Νέκυια, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Επιδαύρου.

Είναι μέλος της Διεθνούς Εταιρείας Heiner Müller και του Διεθνούς Ινστιτούτου Βιοενεργητικής Ανάλυσης. Έχει διατελέσει πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου από το 2006 έως το 2009. Διδάσκει σε πανεπιστημιακά τμήματα της Πάτρας και του Ναυπλίου, ενώ είναι Αναπληρωτής Καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από το 2006. Του έχει απονεμηθεί το βραβείο Mikhail Tumanishvili στην Τιφλίδα της Γεωργίας, ενώ επίσης έχει χριστεί Ιππότης του Τάγματος Γραμμάτων και Τεχνών (Chevalier de l’Ordre des Arts et des Lettres) από το Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας.

*Cover photo: © Thomas Aurin